نظر هنرمندان درباره خبر برگزاری افتتاحیه تئاتر فجر در مشهد | هزینه‌ای که می‌تواند صرف مسائل زیرساختی شود
باوجود نارضایتی هنرمندان مشهدی از حذف آثارشان در جشنواره تئاتر فجر، خبر برگزاری افتتاحیه این جشنواره در مشهد، بحث‌ها و واکنش‌های متعددی را در میان هنرمندان و فعالان این حوزه برانگیخته است.
به گزارش شهرآرانیوز، چند روزی است که خبر میزبانی مشهد برای افتتاحیه جشنواره تئاتر فجر به گوش می‌رسد؛ خبری که حسین مسگرانی، مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی نیز آن را تایید کرد و گفت که جزئیات بیشتر درباره نحوه برگزاری و برنامه‌های جشنواره، به زودی اعلام خواهد شد. این خبر در نگاه اول می‌تواند فرصتی برای این شهر فرهنگی به نظر برسد. اما این تصمیم در حالی اعلام شده که تنها چند هفته پیش، هیچ اثری از مشهد و خراسان رضوی موفق به راه‌یابی به بخش رقابتی این جشنواره نشد؛ اتفاقی که نارضایتی و دلخوری بسیاری از هنرمندان تئاتر مشهد را در پی داشت. حالا، این سؤال مطرح است که آیا برگزاری افتتاحیه در مشهد به‌نوعی دلجویی از هنرمندان این شهر است؟ یا این مراسم صرفاً به‌خاطر حمایت‌های مالی ارگان‌های دولتی این شهر قرار است صورت بگیرد؟ از سوی دیگر، آیا این رویداد می‌تواند آورده‌ای برای هنر تئاتر مشهد داشته باشد یا تنها به یک اتفاق نمادین و بی‌اثر تبدیل خواهد شد؟ برای یافتن پاسخ این پرسش‌ها، با تعدادی از هنرمندان و فعالان تئاتر مشهد به گفت‌و‌گو نشستیم. تحلیل‌ها و نظرات آن‌ها، تصویری از نگاه انتقادی به این تصمیم و چالش‌های پیش روی تئاتر در این شهر ارائه می‌دهد که در ادامه می‌خوانید.
لزوم انجام اقدامات زیرساختی به‌جای دلجویی
علی‌حاتمی‌نژاد، کارگردان و نمایشنامه‌نویس، با انتقاد از نگاه‌های سطحی به چنین تصمیماتی می‌گوید: صحبت‌کردن درباره برگزاری افتتاحیه جشنواره در مشهد، شوخی است. در واقع، هیچ دستاوردی از این موضوع به دست نمی‌آید و از سوی دیگر نیز اتفاقی نمی‌افتد که تغییری در وضعیت کلی ایجاد کند.
او با تأکید بر اهمیت اقدامات زیربنایی در حوزه تئاتر بیان می‌کند: اگر قرار است چنین‌برنامه‌ای برگزار شود، باید همراه با دستاورد‌های مشخص و زیرساختی باشد. حداقل می‌توان انتظار داشت که از این فرصت برای دریافت اعتبار بیشتر برای شهر یا حتی بودجه کلانی از وزارت‌خانه بهره برده شود. در غیر این صورت، این کار تنها دلجویی سطحی به نظر می‌رسد که هیچ تغییری در وضعیت تئاتر مشهد ایجاد نمی‌کند.
این کارگردان تئاتر در پایان، به ضرورت نگاه مثبت و تصمیم‌گیری‌های بلندمدت اشاره کرده و توضیح می‌دهد: دوستان مسئول اگر قرار است چنین بده‌بستان‌هایی صورت گیرد، باید در ازای آن کاری جدی و ماندگار انجام دهند. در غیر این صورت، چنین مباحثی چیزی جز شوخی نیست.
هزینه‌ها به‌جای هنرمندان صرف تبلیغات می‌شود
عباس جانفدا، بازیگر تئاتر، درباره هزینه‌های مرتبط با این رویداد تأکید می‌کند: هزینه احتمالی که استانداری برای افتتاحیه در نظر گرفته است، اگر برای حمایت از تئاتر مشهد صرف می‌شد، تأثیر بسیار بیشتری داشت. برگزاری این افتتاحیه بدون مشارکت هنرمندان مشهدی چه سودی می‌تواند برای تئاتر این شهر داشته باشد؟ همه چیز از تهران برنامه‌ریزی شده و تنها هزینه‌ای از جیب هنرمندان استان برای یک رویداد بی‌ثمر خرج می‌شود.
او همچنین به عدم حضور پررنگ هنرمندان مشهدی در جشنواره امسال اشاره می‌کند: امسال خراسان رضوی کمترین میزان مشارکت را در جشنواره داشته که بخش زیادی از آن به سوءمدیریت برمی‌گردد. مدیرکل ارشاد در حال تغییر بود و انگیزه‌ای برای پیگیری نداشت. از سوی دیگر، انجمن هنر‌های نمایشی استان نیز عملکرد ضعیفی در دفاع از حقوق هنرمندان داشت. این انفعال باعث شد که تعداد نمایندگان مشهدی در جشنواره به حداقل برسد.
این بازیگر تئاتر با انتقاد از عدم مشارکت هنرمندان در تصمیم‌گیری‌ها توضیح می‌دهد: بهتر بود پیش از این تصمیم‌گیری، نظر هنرمندان تئاتر را می‌خواستند. نمایندگان هنرمندان در جلسه تصمیم‌گیری حضور نداشتند و هیچ‌کس از آن‌ها نظر نخواست. برگزاری این افتتاحیه نه‌تنها هزینه‌بر است، بلکه بدون حضور هنرمندان مشهدی، هیچ آورده‌ای برای تئاتر این شهر نخواهد داشت.
بودجه کلان برای مراسمی بی‌اثر؟
کیوان صباغ، کارگردان تئاتر، در واکنش به این رویداد معتقد است این افتتاحیه به‌هیچ‌وجه با هدف دلجویی از هنرمندان خراسانی به‌خاطر حواشی دو هفته اخیر و عدم راه‌یابی آثار آن‌ها به جشنواره فجر برگزار نمی‌شود.
او با اشاره به نقش منابع مالی مشهد در برگزاری این مراسم، می‌گوید: به نظر من دلیل اصلی این تصمیم منابع مالی یا وعده تأمین مالی است. این در حالی است که بودجه صرف‌شده برای این مراسم، اگر به تئاتر این شهر تخصیص می‌یافت، می‌توانست تأثیر چشمگیری در رشد و توسعه این هنر داشته باشد. حتی می‌شد با این مبلغ مشکلات زیرساختی مثل نجات سالن پردیس مشهد را حل کرد.
او با انتقاد از هزینه‌های این افتتاحیه تأکید می‌کند: اینکه مراسم افتتاحیه جشنواره فجر در مشهد برگزار شود، هیچ آورده‌ای برای تئاتر مشهد ندارد. این مراسم صرفاً یک اقدام نمادین است که معمولاً حتی در تهران هم بازخورد خوبی ندارد. بودجه کلانی که برای برگزاری این مراسم صرف می‌شود، می‌توانست برای حل مشکلات هنری و زیرساختی این شهر استفاده شود.
این کارگردان تئاتر در ادامه، سیاست‌گذاری‌های جشنواره فجر در انتخاب آثار را نیز مورد نقد قرار داده و می‌گوید: بخش انتخابی جشنواره همیشه با توجه به معیار‌های خاص خودش عمل می‌کند. آثاری که در جشنواره راه می‌یابند، اغلب متعلق به گروه‌های حرفه‌ای از تهران هستند. این موضوع در حالی است که بسیاری از آثار شهرستان‌ها، ازجمله مشهد، شانس حضور پیدا نمی‌کنند. اگر بودجه این افتتاحیه برای تولیدات محلی هزینه می‌شد، نتیجه بهتری برای هنر تئاتر مشهد داشت.
صباغ در پایان توضیح می‌دهد: این افتتاحیه صرفاً یک مراسم چندساعته است که به‌سرعت به پایان می‌رسد و هیچ تأثیری در تاریخ تئاتر مشهد نخواهد داشت. امیدوارم مسئولان به‌جای هزینه‌کردن برای چنین مراسم‌هایی، به فکر حمایت از هنرمندان و زیرساخت‌های هنری باشند.
هنرمندان مشهدی در این برنامه اولویت ندارند
محمد جهان‌پا، بازیگر تئاتر، با انتقاد از وضعیت موجود می‌گوید: هنرمندان مشهد هیچ اهمیتی برای مسئولان ندارند. ظاهرا منابع مالی مشهد برای جشنواره فجر اهمیت دارد، نه هنرمندان. به نظر می‌رسد که این اقدام بیشتر یک شوی تبلیغاتی است تا یک گام جدی برای ارتقای تئاتر مشهد.
او توضیح می‌دهد: به جای اینکه این بودجه‌ها صرف برگزاری مراسمی نمادین شود، می‌توانست در جهت رفع مشکلات مالی و سخت‌افزاری تئاتر مشهد هزینه شود. این پول می‌توانست به پروژه‌های واقعی و مفیدی اختصاص یابد که در درازمدت تاثیر بیشتری در ارتقای سطح تئاتر مشهد داشته باشد.
این بازیگر تئاتر همچنین با گلایه از استاندار مشهد و دیگر مسئولان فرهنگی استان بیان می‌کند: اگر قرار است تصمیمی گرفته شود که مستقیماً به هنر و فرهنگ این شهر مربوط است، باید با هنرمندان مشورت شود. برای برگزاری افتتاحیه در مشهد، باید به ۲۰۰ نفر از هنرمندان و عوامل جشنواره خدمات اقامتی و حمل‌ونقل ارائه شود که این هزینه‌ها می‌تواند بخشی از مشکلات مالی و کمبود فضا و دیگر مسائلی را که اهالی تئاتر از آن رنج می‌برند، برطرف کند.
در پایان، او ادامه می‌دهد: مشهد شهری نیست که بخواهد در سایه جشنواره‌های تبلیغاتی شناخته شود. این شهر نیازمند توجه به مسائل بنیادین تئاتر و فرهنگ است، نه برگزاری مراسم‌های نمادین.
برگزاری افتتاحیه جشنواره تئاتر فجر در مشهد، هرچند در ظاهر رویدادی ویژه و قابل‌توجه به‌نظر می‌رسد، اما واکنش‌های متفاوتی را از سوی هنرمندان این شهر به همراه داشته است. برخی آن را فرصتی برای دیده‌شدن ظرفیت‌های فرهنگی مشهد می‌دانند و برخی دیگر معتقدند که این تصمیم، بدون مشارکت واقعی جامعه هنری شهر گرفته شده است. در نهایت، آنچه مهم به‌نظر می‌رسد، توجه به مطالبات و نیاز‌های واقعی تئاتر مشهد است که فراتر از مراسم‌های نمادین و مقطعی، به اقدامات پایدار و زیرساختی نیاز دارد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
